Sinh ra và lớn lên trong một gia đình nghèo, đông con ở bản vùng cao Huổi Hưa, thuộc xã biên giới Mường Cai, nơi một thời đồng bào bị cái đói nghèo, sự lạc hậu và khói thuốc phiện làm khổ, hằng ngày Giàng A Pó đều được chứng kiến những việc làm của bộ đội giúp dân đầy ý nghĩa hay việc cùng nhân dân bảo vệ đường biên, mốc giới, chống lại cái xấu, lạc hậu... Từ đấy, Pó mơ ước trở thành một chiến sỹ biên phòng, được cầm cây súng bảo vệ biên cương, đến các bản làng để tuyên truyền, vận động đồng bào bỏ thói hư, tật xấu, vươn lên thoát khỏi đói nghèo. Ước mơ ấy luôn nung nấu và đã thành hiện thực khi Pó nỗ lực học tập, tốt nghiệp Trường sĩ quan Biên phòng và được tổ chức phân công công tác tại quê hương. 

Với nhiệm vụ được giao là cán bộ trinh sát địa bàn, với anh là một thuận lợi vì ở Mường Cai này Pó thuộc hầu hết mọi con đường, mọi cánh rừng. Nhưng vẫn còn nhiều việc ở phía trước vì làm trinh sát địa bàn phải có nghiệp vụ tinh thông, có nhiều cái mới mà ở trường anh chưa được học. Vì vậy, sau khi tiếp nhận nhiệm vụ, Pó đã tự xác định rõ phải năng bám địa bàn, “ba cùng” với bà con thôn, bản. Mỗi lần xuống gặp gỡ bà con, Pó luôn gần gũi và giúp đỡ nhân dân, miệng nói tay làm. Đồng thời, Pó tích cực học hỏi những người đi trước để trau dồi các kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ trinh sát...

Ở Mường Cai, các chiến sỹ biên phòng giống như những người con của bản làng. Không chỉ làm nhiệm vụ tuần tra giữ gìn an ninh biên giới, bộ đội biên phòng còn sống với dân, “xắn tay” cùng dân giải quyết nhiều vấn đề phức tạp khác. Từ khi có bộ đội biên phòng về nhiều tập tục lạc hậu ở đây dần dần bị xoá bỏ, như không tái trồng cây thuốc phiện, không phá rừng làm nương rẫy, từ bỏ hủ tục... Khi nói về những kết quả trên, bà con thường nhắc đến cái tên Giàng A Pó cùng những câu chuyện thật về anh. Như năm 2011, khi đang cùng đơn vị thường trực sẵn sàng chiến đấu thì Pó nhận được tin báo ở bản vùng cao Huổi Mươi xảy ra một vụ tự tử bằng lá ngón, nạn nhân là một phụ nữ đã có gia đình... Khi lên đến bản, thấy rất đông người thân của nạn nhân kéo tới gia đình người chồng bắt đền, có nguy cơ gây mất ổn định. Ngay lập tức, Pó và đồng nghiệp đã cùng các già bản có uy tín giải thích và an ủi gia đình có người mất; đồng thời, Pó và đồng đội tiến hành điều tra, xác minh nguyên nhân cái chết là do ăn lá ngón... Là người Mông, có uy tín với bà con nên sau khi giải thích, Pó đã giúp gia đình người đã chết hiểu ra việc đang làm là trái pháp luật, gây mất đoàn kết giữa các dòng họ. Ngay sau đó, sự việc đã được giải quyết ổn thỏa, hai bên gia đình không còn căng thẳng với nhau nữa. Năm 2012, Pó được giao nhiệm vụ công tác cắm bản Huổi Khe. Lúc đó khoảng 9 giờ tối, vừa ăn cơm xong thì có người ở xã khác tới thông tin về việc anh bị một người trong bản dùng dao uy hiếp lấy 300 ngàn đồng. Ngay lập tức, Pó đã xuống phối hợp với trưởng bản mời cả hai người lên điều tra xác minh và được biết: Lý do người dân trong bản dùng dao uy hiếp lấy 300 ngàn đồng là vì đối tượng kia tự ý vào nhà, rồi xông thẳng vào trong buồng lúc gia chủ đang ngủ. Theo phong tục, việc làm đó là không tốt nên gia chủ đã phạt tiền... Sau khi tìm hiểu rõ nguyên nhân, Pó đã giải thích, phân tích cho cả hai bên về việc làm của mình đúng sai chỗ nào, tự nhận ra chỗ không phải của mình để thông cảm, hoà giải.

Pó tâm sự: Ở các bản vùng sâu, vùng xa, trình độ dân trí của đồng bào còn nhiều hạn chế, trong đời sống sinh hoạt của bà con vẫn còn duy trì một số phong tục lạc hậu. Do vậy, trong quá trình xuống với dân hay trực tiếp giải quyết các vụ việc mà không nắm và hiểu rõ phong tục của người dân thì không thể hoàn thành nhiệm vụ, có khi còn khiến sự việc phức tạp hơn. Cách tốt nhất là kết hợp giữa pháp luật của Nhà nước với phong tục tập quán, quy ước và hương ước của địa phương để giải quyết. Phải biết tranh thủ sự vào cuộc của trưởng bản, già bản có uy tín tại cơ sở. Đồng thời, trong quá trình tuyên truyền, vận động đồng bào, không được nóng vội, phải kiên trì. Muốn tạo được niềm tin trong nhân dân, người lính biên phòng phải có uy tín trước dân, phải luôn gương mẫu, phải “3 cùng” với nhân dân...

Để có thể “3 cùng”, cách tốt nhất là phải biết tiếng đồng bào. Năm 2010-2011, chi bộ đồn ra nghị quyết về việc tổ chức cho cán bộ, chiến sỹ trong đơn vị học tập tiếng dân tộc Mông, Pó đã được chi ủy tin tưởng phân công trực tiếp dạy tiếng Mông cho cán bộ, chiến sỹ trong toàn đơn vị. Nhờ có “thầy giáo” Pó, cán bộ, chiến sỹ trong đơn vị biết thêm được tiếng Mông, hiểu thêm về phong tục, tập quán của đồng bào nơi đây, tạo thuận lợi cho việc bám, nắm cơ sở. Giàng A Pó còn cùng với cán bộ, chiến sỹ trong đơn vị “chủ công” trong việc vận động nhân dân tham gia làm 17 nhà đại đoàn kết theo chương trình “mái ấm người nghèo nơi biên giới”; cùng với các chi đoàn kết nghĩa mỗi năm 2 lần sửa chữa cầu, đường liên bản; trồng 15ha bạch đàn tại xã...

Chỉ tính trong 4 năm thực hiện phong trào thi đua Quyết thắng giai đoạn 2009-2012, Pó đã trực tiếp tham gia phối hợp với các tổ, đội công tác của đồn và địa phương làm tốt công tác nắm chắc tình hình nội, ngoại biên, phát hiện và thu giữ nhiều tài liệu của kẻ xấu tuyên truyền, lôi kéo đồng bào Mông; vận động 50 hộ bị kẻ xấu lợi dụng thôi không làm những điều trái với pháp luật; vận động nhân dân tự nguyện giao nộp 2 khẩu súng kíp, xử lý nhiều vụ mâu thuẫn tranh chấp khác trong nhân dân... Do có những đóng góp kể trên, Giàng A Pó đã được đứng trong hàng ngũ của Đảng chỉ sau 5 năm công tác.

Giàng A Pó chia sẻ: Để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, ngoài sự quan tâm, giúp đỡ của lãnh đạo, đồng đội trong đơn vị, bản thân người lính biên phòng phải không ngừng học tập, phát huy tính tiền phong, gương mẫu của đảng viên, không ngại khó, ngại khổ và luôn gần gũi, giúp đỡ nhân dân.

Với những thành tích đã đạt được, đảng viên trẻ Giàng A Pó được Tỉnh uỷ Sơn La khen thưởng, Đảng ủy Bộ đội Biên phòng tỉnh tặng giấy khen, liên tục từ năm 2010 đến nay được công nhận là chiến sỹ thi đua cấp cơ sở. Trong phong trào thi đua Quyết thắng giai đoạn 2009-2012 anh được UBND tỉnh tặng Bằng khen... Anh là đảng viên trẻ xứng đáng được đồng đội, quần chúng nhân dân luôn tin yêu.

Bài và ảnh: Ngọc Tuấn
Báo Sơn La