Nói đến đồng bằng sông Cửu Long, chúng ta ai cũng nhắc tới Trà Vinh, một trong những địa danh có nhiều những khác biệt so với những vùng, miền đất khác. Tỉnh Trà Vinh có vị trí địa lý vô cùng đặc biệt được sông Tiền và sông Hậu và biển Đông vây quanh, với vị trí địa lý như được trời cao ban tặng có các ngành, nghề nông - ngư nghiệp đầy tiềm năng và nhiều cơ hội cho hội nhập và phát triển sâu rộng với các vùng, miền trong cả nước và lan toả ra khu vực và thế giới. 

Nhiều năm qua đi, mặc dù có nhiều chính sách khuyến khích đầu tư, kêu gọi xúc tiến đầu tư nhưng tỉnh Trà Vinh vẫn nằm trong Top cuối của bảng đánh giá chỉ số cạnh tranh và thu nhập tính bình quân trên đầu người, chưa trở thành tỉnh động lực phát triển tại địa phương và các vùng, miền lân cận. Bởi vậy, xét tính chất đặc biệt, các yếu tố cần thiết cho phát triển đồng bằng sông Cửu Long và các tỉnh Duyên hải là cực kỳ quan trọng. Chính vì lẽ đó, sáng 22-4, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Bộ Chính trị tổ chức Hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 2-4-2022 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 nhằm hỗ trợ và phát triển vùng đồng bằng sông Cửu Long nói chung, trong đó có Trà Vinh nói riêng. Đây là điểm mốc vô cùng quan trọng để Trà Vinh tìm kiếm cơ hội, để thay đổi cách nhìn và tầm nhìn chiến lược, cơ chế đặc thù tạo đà cho kinh tế phát triển, bứt phá đi lên. 

Khi Nghị quyết ban hành, nó chỉ là yếu tố cần để cho lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh Trà Vinh chọn cho mình một con đường, một chính sách và đối sách phù hợp nhất. Nếu trong thời gian ngắn Trà Vinh không quyết liệt để thay đổi, để đáp ứng được các đòi hỏi của nhà đầu tư trong nước và nước ngoài đến và trụ lại, cùng với lãnh đạo tỉnh và nhân dân trong tỉnh vượt khó đi lên thì tỉnh Trà Vinh sẽ mất các cơ hội để vươn mình lớn dậy, để toả sáng giữa vùng sông nước và biển trời mênh mông.

Giải pháp nào cho Trà Vinh là câu hỏi lớn đặt ra cho các cấp lãnh đạo tỉnh khi các tỉnh bạn, các vùng, miền khác trong cả nước đều chạy nước rút để xây dựng cơ sở hạ tầng, xây dựng cơ chế, chính sách thông thoáng, chào mời các nhà đầu tư chiến lược, các tập đoàn lớn, nhất là các tập đoàn có nguồn vốn FDI. 

Trà Vinh có gì hơn các khu vực khác? Khi nhà đầu tư đặt ra câu hỏi với cấp có thẩm quyền của tỉnh bởi họ nhận thấy Trà Vinh nằm giữa khu vực mà giao thông đường bộ khó khăn, logistics không đáp ứng được với yêu cầu của các nhà đầu tư, khoảng cách từ các cảng hàng không xa, muốn đến được Trà Vinh bằng đường hàng không chỉ có hạ cánh tại sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay Cần thơ, sau đó di chuyển bằng đường bộ từ sân bay Tân Sơn Nhất đến trung tâm thành phố Trà Vinh cũng mất hơn 3 giờ, từ Cần Thơ qua Trà Vinh cũng hơn 2 giờ đồng hồ, chưa kể đến tình trạng kẹt xe và ách tắc giao thông. Để có mặt tại Trà Vinh từ nơi gần nhất cũng mất ½ ngày mới tham gia được họp hành và triển khai công việc cần thiết. Vấn đề này Trà Vinh không thể làm được tốt hơn bởi nó hoàn toàn phụ thuộc và giao thông vận chuyển do Nhà nước đầu tư và phát triển.

Diện tích tự nhiên 2.341km2, dân số gần 1,1 triệu người với 3 dân tộc chính là Kinh, Khmer, Hoa, trong đó dân tộc Khmer chiếm 30% dân số. Với vị trí tiếp giáp biển Đông chiều dài 65km bờ biển đã hình thành nên vùng đất Trà Vinh gồm vùng đất châu thổ lâu đời, bên cạnh vùng đất trẻ mới bồi và mạng lưới sông ngòi chằng chịt. Đây cũng chưa hẳn và không phải là lợi thế cho phát triển kinh tế của Trà Vinh, bởi nguồn nhân lực phổ thông và tay nghề cao của Trà Vinh bị hạn chế khi trường đại học và trường cao đẳng nghề hằng năm chưa đáp ứng được yêu cầu của các nhà đầu tư muốn đến làm ăn lâu dài. Nếu Trà Vinh vẫn theo lối mòn cũ về phát triển nuôi trồng thuỷ, hải sản và trông cây ăn trái… chắc chắn Trà Vinh không có cơ hội vươn lên.

Để đáp ứng được những yêu cầu cấp thiết của tỉnh và người dân Trà Vinh cũng như các tỉnh giáp ranh, thiết nghĩ Trà Vinh phải tiến hành tận dụng và làm ngay các cơ chế đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch khu kinh tế trọng điểm Định An và Khu công nghiệp Ngũ Lạc đã được phê duyệt theo Quyết định số 1513/QĐ-TTG ngày 9-9-2011 của Thủ tướng Chính phủ: Về việc phê duyệt đồ án Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Định An, tỉnh Trà Vinh đến năm 2030. Nhưng đến thời điểm hiện tại Khu kinh tế Định An vẫn chưa triển khai hiệu quả bởi trên thực tế theo báo cáo của tỉnh vẫn chưa đạt được 10% so với quy hoạch đặt ra. Đứng trước tình hình đó, ngày 2-4-2022 Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 13/NQ-TW để thay đổi cách tiếp cận với các nhà đầu tư lớn, có tâm, có tầm và có sức chịu đựng cùng đồng hành với chính quyền địa phương tạo ra một miền đất hứa, một khu vực tổ ấm, một nơi có các điều kiện “cần và đủ” cho các nhà đầu tư tiến về Trà Vinh, rót nguồn vốn lớn để xây dựng nhà máy, hãng xưởng mang hàm lượng công nghệ cao, tạo việc làm ổn định, thu nhập tốt cho hàng chục ngàn người lao động tại địa phương và các tỉnh bạn.

Ngoài khu kinh tế trọng điểm, khu công nghiệp công nghệ cao, Trà Vinh còn có điều kiện phát triển cực tốt về năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời. Nên chăng Trà Vinh phải được hỗ trợ cao từ Chính phủ, Quốc hội để tỉnh Trà Vinh trở thành một trong những địa bàn quan trọng của cả nước về phát triển nguồn năng lượng xanh, sạch, không ô nhiễm môi trường, góp phần giảm thiểu rác thải CO2 và thực hiện cam kết COP 26 của Chính phủ Việt Nam. Cần phát triển điện áp mái (Roof top) phục vụ ngay chính các công ty đầu tư tại khu công nghiệp, cảng nước sâu và cảng biển… đây cũng là giải pháp, biện pháp kích cầu mà các địa phương khác không có được.

Trước mắt rất cần chính quyền địa phương, từ lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND, đến các ban, sở, ngành trong tỉnh làm ngay những giải pháp thuộc thẩm quyền của mình về cơ chế, chính sách tốt nhất, thuận lợi nhất, hơn hẳn và vượt trội so với các tỉnh như Thanh Hoá, Khánh Hoà, Đồng Nai… trong trường hợp vượt tầm giải quyết thì Trà Vinh xin ý kiến Quốc hội, Chính phủ và các ban, bộ, ngành có liên quan để tạo cú hích không chỉ cho riêng tỉnh Trà Vinh mà còn cho cả vùng đồng bằng sông Cửu Long nơi có vị trí chiến lược cực kỳ quan trọng về an ninh kinh tế, an ninh quốc phòng và an ninh năng lượng của Việt Nam với các nước trong khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương.

Ngày 29-4-2022, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và lãnh đạo các ban, bộ, ngành đã đến làm việc với chính quyền tỉnh Trà Vinh trong chuyến thăm và làm việc chào mừng Ngày giải phóng tỉnh Trà Vinh và kỷ niệm 28 năm Ngày tái thành lập tỉnh Trà Vinh. Chủ tịch Quốc hội trăn trở và cam kết tạo điều kiện thuận lợi nhất để hỗ trợ chính quyền và nhân dân trong tỉnh bứt phá đi lên. Theo quan điểm cá nhân tôi và cách nhìn tổng thể về phát triển toàn diện cho tỉnh Trà Vinh một trong những tỉnh quan trọng nhất của vùng Duyên hải và đồng bằng sông Cửu Long; Tôi cũng đã được tiếp kiến và làm việc với Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh và các lãnh đạo đầu ngành của tỉnh tại Trà Vinh và đoàn của tỉnh Trà Vinh đã ra thăm cơ sở của Công ty chúng tôi tại Hải Dương. Nên chăng để tạo điểm nhấn đột phá thì lãnh đạo Trà Vinh cần:

Thứ nhất, chỉnh sửa, bổ sung lại quy hoạch khu công nghiệp và dịch vụ phù hợp với Nghị định 82/2019/QH14 ngày 14-6-2019 của Quốc hội tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư và người lao động đến làm việc, định cư lâu dài.

Thứ hai, nguồn nhân lực để phục vụ cho nhà máy, hãng xưởng là vô cùng cần thiết và là vấn đề then chốt cho các nhà đầu tư, nên cần có đội ngũ cán bộ, công nhân viên lành nghề nên điều tiên quyết phải tập trung cho các trường trung cấp và cao đẳng dạy nghề.

Thứ ba, môi trường và biến đổi khí hậu đã đưuọc Việt Nam và thế giới dự báo sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến Trà Vinh. Khi phát triển công nghệ cao, trong gió biển có muối sẽ làm ăn mòn kim loại, ảnh hưởng tới chất lượng hàng hóa của doanh nghiệp. Lãnh đạo tỉnh Trà Vinh có phối hợp với Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh và các tổ chức có liên quan để xác định, dự báo độ nhiễm mặn trong không khí, và phương án xử lý để nhà đầu tư yên tâm.

Thứ tư, điều chỉnh độ cao san lấp mặt bằng bởi theo nghiên cứu khảo sát, trong thời gian 50-100 năm tới, các tỉnh ven biển sẽ có mức độ sụt lún cơ bản. Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh cần phải đưa ra báo cáo các thông số kỹ thuật liên quan tới vấn đề này. Giải pháp đối phó với tình huống này, Trà Vinh lên dự toán hỗ trợ nhà đầu tư chi phí san lấp giải phóng mặt bàng bởi thực tế Khu kinh tế Định An, và Khu công nghiệp Ngũ Lạc diện tích đất là các hồ, đầm nuôi tôm nhiễm mặn, không hiệu quả.

Thứ năm, vấn đề cốt lõi cho sự phát triển kinh tế và an sinh xã hội, tạo công ăn việc làm cho người dân địa phương và các tỉnh bạn đến làm ăn, sinh sống tại các khu kinh tế, khu công nghiệp được đầu tư xây dựng lâu dài là lợi ích hài hoà giữa Nhà đầu tư - Người lao động - Nhà nước. Nên phải bảo đảm quyền lợi cho người dân bị thu hồi đất, người lao động phải cảm thấy hài lòng và cuộc sống của họ phải tốt hơn trước.

Những vấn đề đặt ra để phát triển một tỉnh chủ yếu là nông - ngư nghiệp, một tỉnh nằm trong khu vực vùng sâu, vùng xa, khó khăn về giao thông vận tải, về mặt bằng xã hội… cần lắm sự quyết liệt của chính quyền địa phương và sự kết hợp hỗ trợ về cơ chế, chính sách của Trung ương, cùng với nhà đầu tư có kinh nghiệm, tiềm lực tài chính tốt, và tận tâm vì sự phát triển chung của Trà Vinh nói riêng và đất nước nói chung. Tôi tin rằng với đội ngũ cán bộ lãnh đạo tỉnh trẻ trung, năng động, hiểu biết và cầu thị thì không gì là không thể, chúng ta hãy biến cái không thể thành có thể để Trà Vinh vững bước tiến về phía trước, lấy quyền lợi và hạnh phúc của nhân dân là tối thượng.