Bài 2: Tổng tư lệnh chống dịch giữa trận tiền
Một ngày sau khi nhận nhiệm vụ Trưởng Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch quốc gia, ngày 25-8, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tổ chức phiên họp đầu tiên kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch quốc gia, bổ nhiệm các Phó Trưởng ban và thành viên. Sáng 26-8, đồng chí cùng Đoàn công tác của Chính phủ đã có mặt ở TP. Hồ Chí Minh để kiểm tra, chỉ đạo công tác phòng, chống dịch tại đây. Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo Đoàn công tác không thông báo trước nơi đến, chỉ đi xuống vùng đỏ, những nơi khó khăn nhất để “trăm nghe không bằng một thấy”, trực tiếp kiểm tra công tác chống dịch, hỗ trợ nhân dân và bảo đảm an sinh xã hội cho người dân.
Từ đầu giờ sáng cho tới gần 13h30, người đứng đầu Chính phủ đã tới nhiều địa điểm tại TP. Thủ Đức để kiểm tra tình hình thực hiện giãn cách, việc đáp ứng các nhu cầu thiết yếu nhất cho cuộc sống nhân dân; điều kiện sinh hoạt tại khu cách ly, khu điều trị F0 của Tổng Công ty Tân Cảng; thăm hỏi đời sống người dân tại khu nhà trọ phường Thạnh Mỹ Lợi; kiểm tra tình hình cung ứng thực phẩm cho người dân tại các siêu thị CoopMart và Vinmart; thăm cơ sở tập trung những người lang thang, cơ nhỡ tại phường Hiệp Bình Chánh; thăm Bệnh viện Quân dân y miền Đông... Tại phường Cát Lái - một trong những “vùng đỏ” về dịch bệnh, Thủ tướng thăm Trạm y tế lưu động tại phường. Nơi đây được trang bị một số thiết bị y tế thiết yếu với mục đích phân loại, sàng lọc bệnh nhân COVID-19. Những ngày qua, phường có 83 ca F0 được phát hiện, những ca bệnh có triệu chứng nhẹ hoặc không triệu chứng sẽ được điều trị tại đây hoặc cách ly tại nhà dưới sự hỗ trợ của nhân viên y tế, những ca nặng sẽ được chuyển lên tuyến trên. Đồng chí Thủ tướng cũng tới thăm địa điểm tiếp nhận, phân bổ, cung ứng cho người dân các gói an sinh xã hội; gặp gỡ, động viên các lực lượng đang làm nhiệm vụ như bộ đội, công an, phụ nữ, thanh niên; đồng thời hướng dẫn, chỉ ra những công việc cụ thể để phục vụ nhân dân tốt nhất trong thời gian giãn cách. Tại cơ sở cách ly tạm thời các ca F1 của Tổng Công ty Tân Cảng đặt trên địa bàn phường Cát Lái, với vai trò là Cảng chiếm 40% lượng hàng hóa xuất nhập khẩu cả nước, Thủ tướng yêu cầu làm tốt công tác phòng, chống dịch để bảo đảm việc lưu thông hàng hóa thông suốt qua địa bàn.
Tới thăm hỏi người dân tại khu nhà trọ ngõ 966 đường Nguyễn Thị Định, phường Thạnh Mỹ Lợi, TP. Thủ Đức, Thủ tướng tự mình kiểm tra kỹ mọi điều kiện cần thiết trong việc đáp ứng nhu cầu thiết yếu cho người dân. Ông đề nghị người dân gọi điện tới các số điện thoại khẩn cấp về y tế, an sinh xã hội để có thể trực tiếp chứng kiến thực tế việc đáp ứng các nhu cầu của người dân tại cơ sở. Người dân gọi điện cho Trạm y tế phường để thông báo có trường hợp có dấu hiệu sốt, yêu cầu hỗ trợ y tế ngay. Khoảng 10 phút sau khi tiếp nhận thông tin, đội phản ứng nhanh y tế gồm 4 người có mặt tại khu nhà trọ cùng với bình ô-xy, thuốc... Tuy nhiên, vẫn có tình trạng người dân không biết phải gọi số điện thoại nào nếu gặp phải trường hợp cần hỗ trợ khẩn cấp. Qua kiểm tra, người đứng đầu Chính phủ cho rằng công tác thông tin tới người dân còn có những lúng túng. Thủ tướng chất vấn Chủ tịch phường Thạnh Mỹ Lợi tại sao chưa thông tin đầy đủ cho người dân, phê bình lãnh đạo địa phường phổ biến chưa tới nơi tới chốn: “Người dân cần tiếp cận y tế thì hỏi ai? Vấn đề là người dân có biết không? Người dân cần là cần cái này”… là những câu hỏi Thủ tướng dành cho lãnh đạo phường Thạnh Mỹ Lợi. Với thành phố hơn 10 triệu dân, không thể trông chờ vào 1 tổng đài chung, Thủ tướng yêu cầu đồng chí Chủ tịch phường phải làm ngay việc dán các tờ rơi lên từng khu trọ, phòng trọ, nêu rõ 3 số điện thoại để người dân biết: Khi đói gọi ai, khi ốm gọi ai, khi bị tấn công gọi ai.
Tiếp đó, Thủ tướng đã đi kiểm tra hệ thống cung ứng hàng hóa của các siêu thị CoopMart, Vinmart. Lãnh đạo CoopMart khẳng định, hệ thống có 400 cơ sở trên khắp thành phố, mỗi cơ sở có thể đáp ứng nhu cầu cho khoảng 10.000 hộ gia đình với lượng hàng dự trữ đầy đủ 15-21 ngày. CoopMart cũng đang liên tục cung ứng đầy đủ cho chương trình 1 triệu gói an sinh của Thành phố, 1 triệu gói này đáp ứng đủ nhu cầu cho khoảng 4 triệu người. Mỗi gói có thể đủ cho 4 người sử dụng trong vòng 3 ngày.
Đã hơn 12h trưa, Thủ tướng vẫn tiếp tục tới thăm Cơ sở Tư vấn và Cai nghiện ma túy Bình Triệu do Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thành phố quản lý. Cơ sở này được chuyển thành nơi tập trung những người lang thang cơ nhỡ tại thành phố trước khi chuyển tới chăm sóc tại Bình Dương hoặc Bình Phước. Hiện nay, toàn thành phố có khoảng 500 người lang thang, cơ nhỡ đã được tập trung. Ông cũng đề nghị Thành phố xem xét tăng thêm mức hỗ trợ cho những đối tượng này. Thăm Bệnh viện Quân dân y miền Đông, Đại tá Trương Hoàng Việt, Giám đốc Bệnh viện cho biết: Bệnh viện hiện đang điều trị 495 bệnh nhân, trong đó có 65 ca nặng, 2 ca nguy kịch, 428 ca còn lại chỉ có triệu chứng nhẹ. Thủ tướng khẳng định, việc điều trị bệnh nhân ngay tại xã, phường là rất đúng, rất quan trọng, phát hiện sớm để hạn chế bệnh nhân nặng, giảm tải cho các tuyến trên. Thủ tướng biểu dương tinh thần trách nhiệm của đội ngũ y bác sỹ tại đây, đề nghị tiếp tục phát huy tinh thần “bộ đội Cụ Hồ”, vì nhân dân phục vụ. Đồng chí cũng yêu cầu lãnh đạo TP. Hồ Chí Minh chỉ đạo ngay để khắc phục việc thiếu ô-xy tại bệnh viện.
Làm việc với các cơ quan liên quan về công tác phòng, chống dịch trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ về những khó khăn mà nhân dân nơi đây đang phải trải qua, Thủ tướng ghi nhận, đánh giá cao và biểu dương tinh thần, quyết tâm chống dịch của đảng bộ, chính quyền và nhân dân các tỉnh, thành; tin tưởng rằng, với quyết tâm, nỗ lực lớn, sự chung sức đồng lòng của cả hệ thống chính trị và nhân dân, doanh nghiệp, dịch bệnh sẽ sớm được ngăn chặn. Thủ tướng lưu ý, chính quyền các cấp phải tranh thủ "thời gian vàng" này để kiểm soát dịch bệnh nhanh nhất có thể, thực hiện giãn cách xã hội phải thật nghiêm bởi đây là yếu tố quyết định. Đã tăng cường giãn cách xã hội thì phải thần tốc xét nghiệm trên diện rộng, ưu tiên xét nghiệm trước cho những người có nguy cơ cao để phát hiện sớm F0, cách ly nhanh, phân loại kịp thời và có hướng điều trị phù hợp, hiệu quả từ sớm. Thủ tướng nhấn mạnh thông điệp “vắc-xin tốt nhất là vắc-xin được tiêm sớm nhất”.
Sáng ngày 27-8, Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm và kiểm tra công tác phòng, chống dịch tại tỉnh Bình Dương. Ở đây ông quan tâm đến 3 việc chính là công tác điều trị F0; việc chăm lo an sinh xã hội cho người dân và hệ thống thông tin nơi pháo đài chống dịch.
Nơi đầu tiên Thủ tướng đến là Bệnh viện Quốc tế Becamex, TP. Thuận An, do Bác sỹ Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội phụ trách chỉ đạo. Hiện có 270 bệnh nhân đang được điều trị tại bệnh viện tầng 3 này. Thủ tướng theo dõi việc điều trị các bệnh nhân nặng, kiểm tra cơ sở vật chất tại đây. Ông biểu dương tinh thần tận tụy hết mình vì công việc của các y, bác sỹ, điều dưỡng viên và cán bộ, công nhân viện tại bệnh viện. Điểm tiếp theo Thủ tướng thăm là nơi quản lý và điều trị các trường hợp F0 thuộc tầng 1 của tháp điều trị, đặt tại Trường Tiểu học Bình Thuận, phường Thuận Giao, TP. Thuận An. Hiện cơ sở này đang điều trị cho 412 trường hợp F0, trong đó có khoảng 30% có triệu chứng nhẹ, số còn lại có triệu chứng nặng hơn. Tính tổng cộng, cơ sở này đã điều trị cho 1.228 bệnh nhân, trong đó 90% đã khỏi bệnh, 10% do chuyển biến nặng hơn nên được chuyển lên tuyến trên. Lãnh đạo bệnh viện đã thông tin về mô hình tiếp nhận và điều trị bệnh nhân tại đây. Theo đó, cơ sở sẽ tiếp nhận thông tin về người bệnh từ nhiều nguồn như điện thoại của người dân, tổng đài viên, tổ trưởng dân phố, công an khu vực…, sau đó bệnh viện cử người xuống sơ, cấp cứu, tiến hành thu dung, phân loại điều trị, nếu nặng sẽ chuyển lên tuyến cao hơn. Việc thực hiện chiến lược vừa phân tán, vừa tập trung, lấy “xã, phường làm pháo đài” đã cho thấy hiệu quả khi đưa dịch vụ y tế tới gần người dân hơn, nhanh hơn, thân thiện hơn. Trong đợt tiếp nhận bệnh nhân thứ 2, cơ sở này không có bệnh nhân nào phải chuyển lên tuyến trên; các y, bác sĩ hứa với Thủ tướng sẽ làm việc hết mình để góp phần chiến thắng dịch bệnh.
Tiếp đó, Thủ tướng tới kiểm tra khu tập kết, chuẩn bị các gói thực phẩm hỗ trợ người dân tại chợ đầu mối nông sản thực phẩm Đông Phú, phường Thuận Giao; thăm các hộ gia đình đang thuê trọ và kiểm tra việc sẵn sàng hỗ trợ nhân dân về an sinh xã hội, y tế và bảo đảm an ninh, an toàn tại khu dân phố Bình Quới A, phường Bình Chuẩn. Tại đây, Thủ tướng nhắc lại và chỉ đạo chính quyền địa phương khi tăng cường giãn cách, ngay từ cấp xã, phường phải làm bằng được việc bảo đảm cho người dân không thiếu ăn, thiếu mặc, đáp ứng lương thực, thực phẩm; đưa dịch vụ y tế đến gần dân nhất ngay tại xã, phường, thị trấn; bảo đảm an dân, an ninh, trật tự an toàn xã hội; kêu gọi, vận động, thuyết phục, đề nghị người dân chia sẻ khó khăn, thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch đã đề ra. Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế, trao đổi với người dân, Thủ tướng nhận định việc triển khai tại cơ sở vẫn còn những lúng túng. Tại khu nhà trọ Bình Quới A, Thủ tướng đã trực tiếp kiểm tra, đề nghị người dân gọi điện tới số điện thoại khẩn cấp của phường để được hỗ trợ y tế. Nội dung, cách thức, thái độ trả lời của tổng đài viên y tế được ghi nhận là phù hợp, nhẹ nhàng, tạo thiện cảm cho người dân. Khoảng 10 phút sau, đội y tế của tỉnh tăng cường xuống các xã, phường đã có mặt và sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ hỗ trợ nhân dân. Thủ tướng ghi nhận sự có mặt kịp thời này và cho rằng việc tăng cường lực lượng y tế từ tỉnh xuống xã, phường là một cách làm tốt. Thủ tướng cũng đề nghị người dân gọi điện tới số điện thoại khẩn cấp của phường hỗ trợ thực phẩm. Tuy nhiên, số điện thoại này tắt máy. Sau nhiều lần gọi, cuộc gọi đã được tổng đài viên tiếp nhận, nhưng câu trả lời với người dân là “khi nào cần thì gọi ” không làm Thủ tướng hài lòng. Thủ tướng đánh giá cách làm này “chưa chuẩn” và đề nghị địa phương có người trực 24/24 để tiếp nhận các cuộc gọi.
Trong chuyến công tác kiểm tra, chỉ đạo chống dịch tại Bình Dương, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã làm việc với lãnh đạo tỉnh Bình Dương về công tác phòng, chống dịch trên địa bàn. Đặc biệt, Đoàn công tác Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 cùng tỉnh Bình Dương đã tập trung bàn về giải pháp sớm kiểm soát dịch bệnh trong bối cảnh địa phương dự báo số ca mắc COVID-19 có thể lên đến con số 150.000 trong thời gian tới.
Chiều 27-8, sau khi đi kiểm tra công tác phòng, chống dịch tại xã Thạnh Phú (huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai), một xã có tới 32.000 công nhân, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có cuộc họp quan trọng với lãnh đạo chủ chốt tỉnh Đồng Nai. Cuộc họp kết nối trực tuyến với 11 huyện, thị, thành phố trong tỉnh. Phát biểu tại cuộc họp, Thủ tướng nhấn mạnh vai trò của cấp cơ sở quyết định thắng thua trong cuộc chiến chống dịch. Theo Thủ tướng, xã, phường, nhà máy, xí nghiệp là "pháo đài"; người dân, người lao động là những "chiến sĩ" trong cuộc chiến chống dịch. Xã, phường là nơi sát dân nhất, gần dân nhất, chăm lo đời sống cho nhân dân thuận lợi nhất. “Tôi đi thăm xã Thạnh Phú ở huyện Vĩnh Cửu, thấy nhân dân rất ủng hộ, thoải mái và quyết liệt đồng hành cùng chính quyền chống dịch. Ở đây Thủ tướng đã nhờ người dân thử gọi vào 2 đường dây nóng dán trên tường thì ngay lập tức cuộc gọi được kết nối và đầu dây bên kia cam kết đáp ứng yêu cầu trong vòng ít phút. “Một xã có tới 37 cơ sở y tế điều trị lưu động, 12 trạm y tế tiếp nhận thông tin, thu dung gần 1.000 F0, trong đó có tới 80% bệnh nhân khỏe mạnh. Tôi đi kiểm tra, thấy xã có tới mấy trăm tấn gạo chất đầy trong kho. Tôi hỏi thì anh em nói gạo này không phải mua mà chủ yếu từ nguồn vận động tài trợ, Thủ tướng kể lại và nhấn mạnh “điều đó rất mừng và đề nghị nhân rộng mô hình này ra toàn tỉnh”. Muốn làm được việc này, theo Thủ tướng người dân vừa là trung tâm, vừa là chủ thể của cuộc chiến phòng, chống dịch. "Chiến thắng dịch bệnh là chiến thắng của nhân dân", do vậy chúng ta phải truyền cảm hứng cho người dân, tạo cho người dân niềm tin, quyết tâm đẩy lùi dịch bệnh. Muốn vậy phải làm tốt công tác an sinh xã hội”, Thủ tướng khẳng định.
Có thể thấy, với tinh thần phải sát việc, bám việc, sát thực tiễn, người đứng đầu Chính phủ đã đích thân đi kiểm tra, động viên các lực lượng tuyến đầu chống dịch và người dân tại những địa bàn trọng yếu, những nơi nóng bỏng nhất như TP. Hồ Chí Minh và Bình Dương. Chỉ trong 5 giờ đồng hồ, ông đã tới 8 địa điểm ở TP. Hồ Chí Minh để thị sát với quan điểm “Phải đến tận nơi, phải thấy tận mắt, trăm nghe không bằng mắt thấy”. Và cũng thông qua chuyến thị sát trực tiếp, Thủ tướng đã ngay lập tức có buổi làm việc trực tuyến với 312 lãnh đạo xã, phường ở TP. Hồ Chí Minh, đồng thời đưa những chỉ đạo kịp thời, bỏ những rào cản về vận chuyển hàng hóa; mở rộng quyền nhập vắc-xin cho các địa phương; cho phép TP. Hồ Chí Minh di dời gần 2.000 dân từ khu trọ không an toàn đến địa điểm mới an toàn; yêu cầu dán tờ rơi cho dân biết địa chỉ, số liên lạc hỗ trợ…
Việc Quốc hội trao quyền mạnh hơn cho Thủ tướng trong công tác phòng, chống dịch COVID-19, giúp người đứng đầu Chính phủ thuận lợi rất lớn trong chỉ đạo, điều hành. Nhưng hơn hết, người dân ấn tượng và cảm kích hơn từ việc Thủ tướng thị sát thực tế như thế này. Suy cho cùng, không có thực quyền nào mạnh mẽ, thuyết phục và yên dân bằng hành động sâu sát và cụ thể. Và người dân tin tưởng rằng, từ những điều trông thấy Thủ tướng sẽ có những quyết sách phù hợp với những vấn đề lớn lao hơn của đất nước để hiện thực hóa mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Trần Công Huyền